التهاب ممکنه بر اثر عوامل مختلفی از جمله باکتری، ویروس، استرس و حتی گاهی نوع غذا به وجود بیاد. امروز میخوایم التهاب، ربطش با تغذیه و راههای جلوگیری از ایجادش رو بررسی کنیم:
التهاب، مکانیسم دفاعی بدن ما در مقابل بیماری و آسیب هاست. دو نوع التهاب داریم: حاد و مزمن. التهاب حاد وقتی به وجود میاد که بدن ما آسیبی مثل عفونت رو حس میکنه و در مدت کوتاهی باهاش مقابله میکنه. بدن به طور طبیعی واکنش نشون میده تا بتونه اون آسیب رو از بین ببره. علائم التهاب حاد قرمزی، درد، تورم و تب هستن.
التهاب مزمن درجه پایین تر و زمان طولانی تری داره و در نتیجه ی عوامل محیطی، انتخاب های غذایی، استرس و وضعیت کلی سلامتی ما میتونه به وجود بیاد. این نوع التهاب حسابی مظلوم نماست و همینطور که داریم فکر میکنیم که خوب پس چیز مهمی نیست، میتونه زیرزیرکی و یواش یواش باعث ابتلای ما به بیماریهایی مثل دیابت، سرطان، آرتریت، آلزایمر، و یا بیماریهای قلبی و کلیوی بشه… دور از جون!
این وسط در مقابل التهاب، ضدالتهاب داریم که قبل از بررسیش لازمه تعریف این چند تا موردو بدونیم:
فیتوکمیکال ها مواد شیمیایی هستن که به طور طبیعی توی غذاهای گیاهی وجود دارن و خاصیت ضد التهاب دارن.
آنتی اکسیدان ها اجزای طبیعی هستن که در گیاهان وجود دارن و از بدن در برابر آسیب محافظت میکنن.
رادیکال های آزاد مواد شیمیایی ناپایدار هستن که میتونن در طول زمان تجمع کنن و باعث آسیب بشن. قرار گرفتن در معرض اشعه، مصرف غذاهای فراوری شده، و دود از منابع رادیکال های آزاد هستن. آنتی اکسیدان ها میتونن به تثبیت این مواد کمک کنن.
الگوهای غذایی ما میتونن به افزایش ایمنی و حفظ سلامت بدن کمک کنن. حالا یکی یکی ازشون اسم میبریم:
مصرف میوه و سبزیجات: میوه ها و سبزیجات دنیای رنگارنگ و خوشمزه ای از خوراکیا هستن که منابع مهمی از ویتامین ها، مواد معدنی، فیبر و آنتی اکسیدان ها هستن. میوه ها و سبزیجات حاوی فلانوئید ها هستن. مثلا انواع توت ها با رنگ های قرمز تا بنفش و سیاهشون خاصیت ضد التهابی دارن و به تقویت سلامتی کمک میکنن. سیب، آووکادو، سبزیجات چلیپایی و سبزیجات سبز برگ هم منابع غنی از فلانوئیدها هستن. سیر، پیاز و زنجبیل هم از مهم ترین مواد غذایی در این دسته محسوب میشن.
چاشنی های گیاهی و ادویه ها: این عزیزان بدون افزودن نمک و چربی اضافی، غذاهای ما رو خوش عطر و خوش طعم میکنن؛ هرچند غیر از عطر و طعم، یه عالمه آنتی اکسیدان و مواد مغذی گیاهی دارن که خاصیت ضد التهابی رو به ادویه ها میدن. هزاران ساله که ادویه ها تو طب سنتی استفاده میشن. گرچه از بینشون این چند مورد برای خاصیت ضد التهابی مشهورترن: میخک، پونه کوهی، رزماری، آویشن و زردچوبه.
پروتئین های گیاهی: تحقیقات نشون داده که مصرف بیشتر پروتئین های حیوانی باعث بالا رفتن احتمال التهاب در بدن میشه. در مقابل پروتئین های گیاهی این مشکل رو ایجاد نمیکنن. مثلا “لوبیا” میتونه به بهبود حساسیت به انسولین و کاهش التهاب کمک کنه.
فیبر: روده ما خونه ی تریلیون ها میکرواورگانیسمه. بعضی از این میکروارگانیسم ها التهاب رو شدید میکنن و بعضی از اونا التهاب رو کاهش میدن. فیبر یکی از منابعی محسوب میشه که به میکرواورگانیسم های مفید کمک میکنه التهاب رو کاهش بدن. منابع غنی فیبر این ها هستن: میوه ها، سبزیجات، آجیل، لوبیا و غلات کامل مثل جو دوسر، بلغور جو، کینوا، گندم، برنج قهوه ای، نان سبوس دار و ماکارونی.
امگا۳: غذاهایی که امگا۳ دارن، بسیار تو کاهش التهاب موثر هستن. منابع امگا۳ شامل گردو، دانه چیا، شاهدونه، انواع بادوم، تخمه کدو و… هستن. در مقابل امگا۶ میتونه باعث افزایش التهاب بشه. پس موادی مثل غذاهای سرخ شده، روغن آفتابگردان، روغن هسه انگورو تخمه آفتابگردان رو باید کمتر مصرف کنیم.
غذاهای سالم و خانگی: غذاهای فراوری شده با نمک، چربی، شکر و یا مواد افزودنی زیادی که دارن، میتونن تراکم مواد مغذی طبیعی رو کاهش بدن و یا ساختار این مواد رو تجزیه کنن. در نتیجه در طولانی مدت باعث استرس و التهاب میشن. پس هرچی میتونین از غذاهایی که فرآیندهای صنعتی رو پست سر گذاشتن فاصله بگیرین و از مواد غذایی طبیعی و سالم استفاده کنین.
حالا که همه مواد غذایی رو برای کمک به رفع التهاب اسم بردیم، بهتره چندتا نکته رو هم بگیم. بعضی عادت های دیگه هم هستن که میتونن بدن رو در مقابل التهاب محافظت کنن. مصرف نکردن الکل، ورزش، کنترل استرس، خواب کافی و راحت و مصرف ویتامین D میتونه به ما کمک کنه التهاب رو برای همیشه پشت سر بذاریم و به زندگی سالم و سیستم ایمنی قوی برسیم.
زهرا بارانی