تاریخچه و آیین های جشن باستانی بهمنگان

در تاریخ کشورمون، جشن ها و آداب و رسوم زیادی وجود داره که هر کدوم روایتگر فرهنگ و باورهای مردمان قدیمه. یکی از این جشن ها، جشن بهمنگان یا روز بهمنگان هست که تو دومین روز از یازدهمین ماه سال برگزار می شه. این جشن که با اسم “بهمنجه” هم شناخته می شه، یکی از جشن های باستانی کشورمون به حساب میاد. تو این مقاله، قراره یه سر به تاریخچه و آیین های این جشن بزنیم و ببینیم این روز در فرهنگ ما چه جایگاهی داشته.

بهمنگان، جشن اندیشه نیک و خرد مقدسه. این جشن برای ستایش وهومن که نماد خردمندی، رفتار نیک و محافظت از حیوانات و چهارپایانه برگزار می شد. یکی از آیینای اصلی این جشن، این بود که هیچ کس حیوانی رو نکشه یا گوشت مصرف نکنه. حتی بعضی از زرتشتی ها تا آخر ماه بهمن این رسم رو رعایت می کردن.

آیین ها و رسوم جشن بهمنگان

• پرهیز از کشتار و حمایت از حیوانات

یکی از مهم ترین آیین های جشن بهمنگان این بود که کسی حیوانی رو نکشه. این کار نشونه احترام به حیوانات و طبیعت بود و از باورهای نیک اندیشانه مردم قدیم سرچشمه می گرفت. همون طور که گفتیم، وهومن به عنوان محافظ حیوانات شناخته می شد و جشن بهمنگان فرصتی بود تا مردم به این ارزش ها پایبند بمونن. به همین دلیل هم از کشتن حیوانات و مصرف گوشت تو این روز پرهیز می کردن. حتی گاهی بعضی افراد تا آخر ماه به این رسم پایبند بودن.

• پوشیدن لباس سفید

خیلی از جشن های باستانی رنگ و لباس مخصوص خودشون رو داشتن. تو جشن بهمنگان هم پوشیدن لباس سفید هم یکی دیگه از آیین های مهم محسوب می شد. سفید نماد پاکی و نیک اندیشی بود و مردم با پوشیدن لباسای سفید و تمیز، به استقبال این روز می رفتن. همچنین، خروس و گل یاسمن به عنوان نشونه های جشن بهمنگان شناخته می شدن.

• برپایی سفره های بزرگ

تو جشن باستانی بهمنگان، مردم سفره های بزرگی پهن می کردن و با غذاهای سالم و مقوی سفره رو زینت می دادن. یه ویژگی خیلی خوب این جشن این بود که نیازمندها و تهیدستان رو هم دعوت می کردن که بیان و سر سفره بشینن و از نعمت ها بهره مند بشن. صرف غذا و نوشیدنی های رنگ و وارنگ به صورت دسته جمعی و از همه قشر و طبقه ای در کنار هم، یکی از سنت های زیبای این روز بود.

فلسفه و پیام جشن بهمنگان

جشن باستانی بهمنگان، مثل خیلی از جشن های دیگه، یه فلسفه عمیق داره که حول محور شکرگزاری، نوع دوستی و نیک اندیشی می چرخه. این جشن نه تنها یه فرصت برای تجلیل از نعمت های الهی بود، بلکه یه جوری زمینه سازی برای کمک به نیازمندا و تقویت حس همدلی تو جامعه محسوب می شد.

• شکرگزاری از نعمت ها: مردم تو جشن بهمنگان با دادن هدایا و قربانی نکردن حیوان ها، از اهورامزدا برای نعمت هاش سپاسگزاری می کردن. این کار نشونه قدردانی و پیوند بین انسان و طبیعته و به آدم ها یادآوری می کنه که باید موجودات دیگه رو هم به اندازه خودش در طبیعت مهم بدونه.
• حمایت از نیازمندان: یکی از سنت های قشنگ تو جشن بهمنگان این بود که نیازمندان رو دعوت می کردن سر سفره های جشن. این کار نشونه اهمیت نوع دوستی و هم بستگی اجتماعی تو فرهنگ ماست؛ و نشون می ده که اختلاف طبقاتی مانع از حضور مردم در کنار هم نمی شد.

جشن بهمنگان در ادبیات فارسی

روز بهمنگان در ادبیات فارسی جایگاه خاصی داره و شاعرای بزرگی مثل منوچهری دامغانی در آثارشون به این جشن اشاره کردن. منوچهری تو یکی از شعراش این طوری می گه:

این بیت نشون دهنده اهمیت و جایگاه جشن بهمنگان در فرهنگ و تاریخ ماست.

اهمیت جشن های باستانی تو دنیای امروز

امروزه که خیلی چیزها داره تو دنیای ما تغییر می کنه و هر لحظه رویدادهای مختلف و رسوم مختلفی تحت تاثیر سرعت زیاد پیشرفت تکنولوژی فراگیر می شه، بازخوانی و زنده کردن جشنای باستانی مثل جشن باستانی بهمنگان می تونه نقش مهمی در حفظ هویت فرهنگی ما داشته باشه. این جشنا به مثابه یه فرصته تا نسل های جدید با ارزش ها و باورهای قدیمی آشنا بشن و حس پیوند با گذشته و آیین های قدیمی در ما تقویت بشه.

و در نهایت:

جشن بهمنگان، جشن اندیشه نیک و خرد مقدس، نمادی از احترام به طبیعت، حمایت از حیوانات و شکرگزاری از نعمتای خداست. این جشن باستانی با آیین ها و سنت های خاص خودش، در تاریخ و فرهنگ ما جایگاه خاصی داره. بازشناسی و احیای این جشنا می تونه به ما یادآوری کنه که چطوری نیاکان ما در هماهنگی با طبیعت و ارزش های انسانی زندگی می کردن، و خودشون رو صاحب مطلق زمین نمی دونستن.

بیاین با زنده نگه داشتن این جشن های ارزشمند، فرهنگ غنی خودمون رو حفظ کنیم و تلاش کنیم با حفظ ارزش ها و جزییات مهم، به نسل های بعدی منتقل کنیم.